Dudak Damak Yarıkları Nedir?

Dudak ve damak yarıkları (DDY), üst dudakta, damakta veya her ikisinde bulunan açıklıktır. Gebeliğin ikinci ve üçüncü aylarında dudak ve damağa ait yapılar birleşirler. Eğer bu birleşme uygun şekilde gerçekleşmezse bebekte yarık dudak ve/veya yarık damak ortaya çıkar. Birleşme derecelerine bağlı olarak yarıkların genişlik ve uzunlukları değişkenlik göstermektedir. Çoğu bebekte, bir dizi cerrahi ve cerrahi olmayan müdahaleler sonucu minimal yara izi ile yapılar normal fonksiyon ve görünüme ulaştırılabilmektedir.

DDY’nin Nedenleri Nelerdir?

Dudak damak yarıklarının nedeni kesin olarak bilinememekle birlikte araştırmacılar dudak damak yarığı olgularının çoğunun genetik ve çevresel

faktörlerin etkileşiminden kaynaklandığına inanmaktadır. Çoğu zaman yarık,

öngörülemeyen veya önlenemeyen bir şekilde bir araya gelen genetik ve

çevresel faktörlerden kaynaklanmaktadır. Bazen de yarık, farklı semptomların

birlikte görüldüğü bir 'sendromun' parçası olarak ortaya çıkabilir.

Bir bebeğin DDY’li olma olasılığını arttırabilecek çeşitli faktörler şunlardır:

 Aile Öyküsü: Genetik yatkınlık

 Gebelik sırasında belirli maddelere maruz kalma: Gebelik esnasında sigara, alkol, bazı ilaçların kullanımı

 Diyabet hastalığı

  Annenin beslenme alışkanlıkları: Gebelikte obezite, bazı vitaminlerin eksikliği (Örn. B6, folik asit).

 Cinsiyet: Erkeklerde damak yarığının eşlik ettiği veya etmediği dudak yarıkları daha yaygındır.

 Gebelikte radyasyona maruz kalma

 Annenin gebelik sırasında ateşli hastalık geçirmesi: Kızamıkçık vb.

Dil ve Konuşma Terapisi & Dil ve Konuşma Terapistinin Görevleri:

Dil ve Konuşma Terapisti DDY’li birey doğduğu andan itibaren beslenme ve yutma takibi ile sürece dahil olur. Daha sonra iletişim, dil ve konuşma gelişimini takip eder. Olası bir dil ve/veya konuşma probleminde erken müdahale çok önemlidir. Bu nedenle, DKT, DDY’li çocuğun dil gelişiminin desteklenmesi konusunda aileye tavsiyelerde bulunur. DDY’li bireyin yaşayacağı konuşma bozukluklarına yönelik terapi süreci ise 3 yaş civarında başlar. Bu süreçte DKT öncelikle ayrıntılı bir değerlendirme yapar. Değerlendirmede DKT, anatomik yapılarla konuşma çıktıları arasındaki bağlantıyı kurar. Bu değerlendirme sonucunda DDY’li bireyde görülen telafi edici konuşma hatalarına (yanlış öğrenme sonucu gelişen hatalar) yönelik terapi yapar. Bireyde görülen anatomik bozukluklardan (velofarengeal kapanma sorunları, diş & çene anomalileri) kaynaklanan zorunlu konuşma hataları için ise ilgili uzmana (plastik, rekonstrüktif ve estetik cerrahi uzmanı, ortodontist vd.) yönlendirme yapar. Konuşma terapisine başlamanın bir üst yaş sınırı yoktur. Gerekli görüldüğü takdirde konuşma terapisine her yaşta başlanabilir.